ลักษณะเชิงหน้าที่ของพืชและปัจจัยแวดล้อมที่มีผลต่อการร่วงหล่นและการสะสมของซากพืช พื้นที่ป่าดิบแล้ง บริเวณสถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

ปริมาณซากพืชพบนพื้นป่าในระบบนิเวศเป็นเหมือนแหล่งธาตุอาหารหมุนเวียนในระบบนิเวศและแปรเป็นสารอาหารสำหรับสิ่งมีชีวิตในดิน ซึ่งในสังคมพืชมีปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อ การร่วงหล่น การสะสม และการย่อยสลายของซากพืชแตกต่างกัน โดยองค์ประกอบเชิงหน้าที่ของพืชที่เกี่ยวข้องกับสมบัติของซากพืช และปัจจัยแวดล้อมอื่น ๆ โดยในพื้นที่ที่ผ่านการบุกรุกปัจจัยต่าง ๆ ดังกล่าวได้มีการเปลี่ยนแปลงไป ดังนั้น การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการร่วงหล่นของซากพืช รวมไปถึงการสะสมของซากพืชในป่าดิบแล้ง ในป่าธรรมชาติ และป่าทดแทน โดยทำการวางแปลงศึกษาในสถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช ในดือนมิถุนายน 2557 ถึงเดือนพฤษภาคม 2558 โดยการตั้งตะแกรงรองรับซากพืช และวางแปลงเก็บตัวอย่างซากพืชบนพื้นป่า นำมาวิเคราะห์ความสัมพันธ์กับปัจจัยลักษณะเชิงหน้าที่ของพืช (functional traits) และปัจจัยแวดล้อม (microenvironments) ผลการศึกษาพบว่า ปริมาณซากร่วงหล่น และการสะสมซากพืชบนพื้นป่า มีค่าสูงมากที่สุด ในช่วงเดือนมกราคมทั้งสองพื้นที่ โดยปริมาณซากพืชร่วงหล่น และ การสะสมของซากพืชนั้น ได้รับอิทธิพลของความแตกต่างของฤดูกาล นอกจากนี้ปัจจัยองค์ประกอบทางเคมีของซากพืช ได้แก่ ลินนินในใบ มีอิทธิพลต่อการสะสมของซากพืชบนพื้นดินมากที่สุด ทั้งนี้ภายในปัจจัยทั้งหมด ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความชื้น (ความชื้นดิน อุณหภูมิ และปริมาณแสง) มีอิทธิพลต่อการร่วงหล่นและการย่อยสลาย โดยการคงอยู่ของซากพื้นบนป่าในช่วงฤดูแล้งเป็นผลให้มีกระบวนการย่อยสลายซากพืชที่ช้าลงและสะสมซากบนพื้นป่ามากขึ้น โดยในพื้นที่ป่าดิบแล้งในป่าธรรมชาติมีสารอาหารที่คงอยู่และช่วยให้มีการหมุนเวียนที่ยาวนานมากยิ่งขึ้นมากกว่าป่าทดแทน ซึ่งการศึกษาครั้งนี้สามารถประยุกต์ข้อมูลเพื่อการจัดการพื้นที่และฟื้นฟูป่าในพื้นที่อื่นๆ ในลำดับต่อไป

คำสำคัญ: การร่วงหล่นของซากพืช การสะสมซากพืชบนพื้นป่า ลักษณะเชิงหน้าที่ของพืช ปัจจัยแวดล้อม ป่าดิบแล้ง

---